HUGO VAN DER MOLEN'S
Historic Papers site
a collection of historic invoices and letters
een verzameling historische rekeningen en brieven

De Moriaan
(update August 31st 2017)

Dr. Hugo H. van der Molen - Wederikweg 114 - 9753 AE Haren, The Netherlands
Tel: +31 (0)50 534 8795; email: [email protected]

 

Ordering information / Bestelinformatie

You are here: home - historic invoices - search by illustration - De Moriaan


Google
 
Web www.hugovandermolen.nl

Waarom zou een bedrijf zich "De Moriaan" noemen ? Wie het weet mag het me schrijven. Die naam was in elk geval in 1947 voor onderstaand bedrijf en in 1930 voor een distilleerderij nog gewoon "bon ton". Het valt op dat De Moriaan nog steeds de naam is van vele horecagelegenheden in ons land. De Moriaan is b.v. ook een van de oudste bakstenen huizen van Nederland, gebouwd in 1220 in 's-Hertogenbosch, thans o.a. gebruikt als kroeg. En ook nu is er in Middelburg nog een wijnhandel De Moriaan. Ook vele drogisten en apotheken hadden een zwarte "gaper" op de gevel staan of heetten De gaper of Moriaan.

De naam Moriaan is afgeleid van Moor en komt waarschijnlijk van het Latijnse woord ‘Mauri’, dat de Romeinen gaven aan Berbers uit het oude koninkrijk Mauretanië. Dat was het gebied van de Berbers in Noord Afrika dat tegenover Spanje ligt en thans door Marokko en Algerije wordt ingenomen. Het Latijnse woord mauri is weer afgeleid van het Griekse woord maurós dat zwart betekent.De donkere huidskleur van de Moren, hoewel lang niet zo donker als die van de negers, was oorzaak dat zij in de voorstelling van de Europeanen met de overige donkerkleurige en zwarte rassen van Afrika samensmolten en Moor of Moriaan als synoniem werd gebruikt voor iedereen die niet blank was. Het was destijds een neutraal begrip, dat zeker niet racistisch bedoeld was.

Moriaantje zo zwart als roet.....het zo bekende kinderliedje dat tegenwoordig, net als Zwarte Piet, door sommigen ter discussie wordt gesteld.

Moriaantje zi zwart als roet  

Een Moriaantje zo zwart als roet 

Ging eens uit wandelen zonder hoed. 

De zon die scheen haar op haar bolletje, 

daarom droeg zij een parasolletje


Het oorspronkelijke vers van Heinrich Hoffmann, was veel groter dan 1 of 2 coupletten, gepubliceerd in zijn geïllustreerde kinderboek ‘Der Struwwelpeter’ in 1845, een bestseller in vele landen.

Het lied is nu onderwerp van een discussie over racisme, omdat wordt gesteld dat Moriaantje zo zwart als roet is. Het zijn dezelfde mensen die ook Zwarte Piet en de negerzoen willen verbieden en net als bij de discussie over Zwarte Piet hebben zij geen gelijk. In de tijd van Hoffmann was een donker persoon iets wat men zelden zag. Het waren de Joden die toen gediscrimineerd werden en van Hoffmann is juist bekend dat hij veel Joodse vrienden had. Het vers over Moriaantje gaat dan ook over tolerantie.

Het verhaal gaat over drie blanke jongetjes -Frits, Jan en Klaas- die een donker jongetje uitlachen. Sint Nicolaas waarschuwt hen dat zij daarmee moeten ophouden, maar de jongens gaan gewoon door. Dan pakt Sint Nicolaas hen op en dompelt ze onder in een pot met zwarte inkt, waardoor ze zelf nog zwarter zijn dan de jongen die zij hebben bespot. In 1978 verscheen er een aangepaste versie van de Franse illustrator Philippe Fix. In dit vers werden de pestende jongens niet in een inktpot gestopt maar voor straf naar Afrika gezonden, waar zij door de bevolking werden uitgelachen om hun blanke huid. Zie onderstaande links voor alle coupletten van Hoffmann's stichtelijke lied.
bron: Bert van Zantwijk, hier gevonden op 19-8-2017


Beschikbare rekeningen met de naam "De Moriaan":

De Moriaan

Chem. Fabriek en Handels-Mij. "De Moriaan"
te Koog aan de Zaan (NH)
Brief uit 1947 met kleine afbeelding van een negerin met kroeshaar en grote oorbellen, gedrukt in blauw en rood, met sierlijke strakke rode belijningen . Conditie: heel gaaf met 2 lichte vouwen, prijs € 35.


You are here: home - historic invoices - search by illustration - De Moriaan

Google
 
Web www.hugovandermolen.nl