bron: notrickszone.com d.d. 28-9-2012
Onconventioneel aardgas
Naast de conventionele gasvelden (klik hier voor een overzicht), is er in de wereld een gigantische hoeveelheid zgn. onconventioneel aardgas. Dat is gas dat veel moeilijker te winnen is en daarmee vaak te kostbaar om te winnen. Maar wat 10 jaar geleden nog onconventioneel gas kon zijn, kan momenteel al weer conventioneel zijn, door nieuwe goedkopere technhnieken of gewoon door stijgende gasprijzen, die winning in een bepaald gebied economisch rendabel maken waar dat eerder nog niet zo was. NaturalGas.org geeft een overzicht van 6 belangrijke categorieën van onconventioneel aardgas: (1) diep aardgas, (2) tight natural gas (in zeer dichte non-poreuze aardlagen), (3) shale gas (leisteen- oftewel shaliegas) in heel zachte rotsen, (4) coalbed methane (methaan in de nabijheid van kolenlagen), (5) geopressurized zones (heel diep gelegen en onder zeer grote druk staand aardgas) en (6) methaan hydraten (wat er uitziet als gesmolten sneeuw en in zulke hoeveelheden voorkomt dat het meer Carbon bevat dan alle bekende voorraden aan conventioneel gas, olie en kolen tezamen !), eerst gevonden in de permafrost rond de Noordpool, maar ook in overvloed aanwezig in diepe zeeën.
Shaliegas (Eng.: shale gas of tight gas)
"shale gas", gas dat zit in Shale, Engels voor kleisteen oftewel leisteen, een zeer zacht type steen. Dat gas kan alleen worden gewonnen met complexe technieken, die begin 21e eeuw beschikbaar zijn gekomen. Om dit gas boven te krijgen moet het gesteente "gebroken" oftewel "gekraakt" worden, in het Engels "fracking", vernederlandst tot "fraccen". Om het gas te laten vloeien moeten er haarscheurtjes van 1 of 2 zandkorrels doorsnee in het gesteente worden gemaakt. Dat (hydraulic fractioning genaamd) kan door onder hoge druk een vloeistof (vooral veel water met allerlei chemicaliën om bv. het roesten der buizen te voorkomen) met korreltjes zand in het gesteente te injecteren, nadat eerst een diepe boorput is gebouwd. Dit type gas kan vooral goed gewonnen worden in gebieden die zeer dun bevolkt zijn en waar veel water voor handen is.
Negatieve gevolgen van de winning van shaliegas
In Amerika is anno 2010 een film uitgekomen, "Gasland" genaamd, die laat zien hoe dit boor- en inspuitingsproces verloopt, hoe de gesteentes a.h.w. "ontploffen" (hydraulic fractioning genaamd) en hoe dat van invloed kan zijn op o.a. de kwaliteit van het grondwater. Dat laatste kan leiden tot drinkwaterproblemen, zoals de trailer van deze film op dramatische wijze in beeld brengt. Ook bestaan er van de NBC luchtopnames van gebieden in de USA waar shaliegas is gewonnen en die er dientegevolge verwoest uitzien. Het is denk ik niet voor niets dat er in de VS een industrielobby is die het maken van luchtfoto's aan banden wil leggen (gehoord op de TV d.d. 23-5-2011 n.a.v. het artistieke werk van een beroemde luchtfotograaf van industriële vervuiling).
Aantasting van het drinkwater
Over die techniek van het 'kraken" bestaat een hoop onvrede. De chemicaliën die gebruikt worden roepen vragen op. Zijn die niet schadelijk voor het grondwater? Tasten ze het drinkwater niet aan? In de Amerikaanse media zijn onlangs tal van onderzoeken verschenen, onder meer van de ERA (de milieuwaakhond van de Amerikaanse regering), die waarschuwen voor de methodes die gebruikt worden bij de boringen.
Daar komt een in mei 2011 gepubliceerd onderzoek bovenop. Daaruit blijkt dat drinkwater dat zich bevindt in de buurt van boorputten in de staat Pennsylvania en New York hoge concentraties methaan bevat. Dat methaan komt naar boven doordat op zo'n grote diepte geboord wordt. De wetenschappers deden onderzoek in de buurt van 68 boorputten. In het drinkwater op minder dan anderhalve kilometer afstand van de putten werden concentraties gevonden die zeventien keer meer methaan bevatten dan normaal.
Methaan is niet giftig. Het is voornamelijk gevaarlijk omdat het ontploffingen veroorzaakt. Bovendien kun je ook bewusteloos raken van een teveel aan methaan (bron: Trouw, 19-5-2011).
Onnconventioneel gas in diverse landen
bron: notrickszone.com d.d. 28-9-2012
China
Men denkt dat ook China op den duur zelfvoorzienend zal worden vanwege de winning van hun onconventionele gas.
Frankrijk
Het Franse parlement nam in mei 2011 een wet aan die de omstreden wintechniek voorlopig verbiedt. Vergunningen die aan gas- en oliebedrijven in Frankrijk zijn toegezegd, worden voorlopig ingetrokken. Behalve in de regio rondom Parijs. Het is niet verwonderlijk dat juist Frankrijk gevoelig is voor argumenten van milieugroeperingen en linkse oppositiepartijen. Het land heeft weinig ervaring met het opboren van gas en olie (bron: Trouw, 19-5-2011).
Nederland
Vanwege de nadelen van shaliegas winning zal in Nederland slechts een heel klein gedeelte van het in principe aanwezige onconventionele gas gewonnen kunnen worden. Ook zit het onconventionele gas in Nedertland relatief diep, wat boren duurder maakt. In principe zit er vele malen meer onconventioneel gas in Nederlandse bodem dan er conventioneel gas zat in Groningse bodem. Energie Beheer Nederland (dat namens de Staat deelneemt in Nederlandse bodemschatten) denkt medio 2010 dat er ooit wellicht enkele honderden miljarden kubieke meters kunnen worden gewonnen, maar sluit niet uit dat het blijft steken op 25 of 30 miljard kuub. Dat is maar de helft van onze conventionele gasproductie in 2009. Het zal zeker nog 10 jaar duren voor dit gas kan worden gewonnen. In Nederland begint het bedrijf Cuadrilla in 2011 met proefboringen in Brabant. Misschien moeten we in Nederland niet treuren als we weinig onconventioneel gas gaan winnen. In Brabant is anno 2011 veel weerstand tegen de proefboringsplannen van Cuadrilla rond de plaatsen Boxtel en Haaren. De Stichting Shaliegasvrij Haaren (voorzitter is Willem Jan Atysma) wil de gemeente bewegen geen boorvergunning af te geven. In Boxtel is die vergunning al in 2009 afgegeven: de provincie had zitten slapen en lijkt nu pas wakker geworden; ze eisen nu (te laat ?) een onderzoek naar de milieugevolgen. Het gaat hier allemaal alleen nog maar om proefboringen. Als die succesvol blijken is het de regering die uiteindelijk toestemming zal moeten geven tot exploitatie (bron: Trouw, 19-5-2011).
Shaliegasvrij Haaren wil een verbod op proefboringen tot echt onafhankelijk onderzoek heeft aangetoond dat shaliegas veilig kan worden gewonnen. Directeur De Boer van Cuadrilla stelt dat in Nederland de wet- en regelgeving veel strenger is dan in de USA en dat er niets kan misgaan omdat er meerdere lagen beton rond de boorschacht zitten en er ver onder het grondwaterniveau, op 3,5 1a 4 km. diepte, wordt "gefract". Atsma stelt dat er wel van alles fout kan gaan, zoals de wet van Murphy stelt: "als er iets mis kan gaan, dan gaat het ook mis". Voor Duitsland onlangs een reden om langzamerhand van kernenergie af te zien (HHvdM).
In Polen zit naar schattingen uit 2011 ca. 5300 miljard m3 shaliegas onder de grond.
Verenigde Staten van Noord Amerika
In de VS wordt tight gas anno 2011 al massaal gewonnen. Zoveel dat het land qua gas nu zelfvoorzienend is geworden. Men spreekt van de "shaliegasrevolutie".
Dit heeft zelfs geleid tot een wereldwijde druk op de gasprijzen. Gas uit het Midden Oosten, vooral uit Quatar, kan dan richting Europa verkocht worden, wat Europa iets minder afhankelijk kan maken van Russisch conventioneel gewonnen gas. Dat geldt ook voor Polen waar naar schattingen uit 2011 ca. 5300 miljard m3 shaliegas onder de grond zit.
In de VS leveren vooral de zgn Marcellus en Haynesville formaties gigantische gasopbrengsten. Zie de kaart hier onder.
klik hier voor een vergroting; bron uit 2018: klik hier, of hier (indien link gebroken)
Uit onderstaande grafiek blijkt dat anno 2009 14% van de Amerikaanse gasproduktie bestond uit shaliegas en dat men verwacht dat dat over 25 jaar al 45% zal zijn. Volgens Janne Chaudron (Trouw, 19-5-2011) is het anno mei 2011 al een kwart.
Voor een goed begrip van de jaarlijkse ca. 25 "trillion" kubieke voet aardgasproduktie in de USA:
"Feet", meervoud van "foot" (NL: voet) = ca. 30 cm.
trillion: (Amerikaans en Canadees Engels): namelijk 10 tot de macht 12, een 1 met 12 nullen, dus gelijk aan ons biljoen: 1 miljoen x 1 miljoen. Bekijk hiervan een visualisatie: de stapel 100 $ biljetten, die samen een Amerikaans triljoen $ vormen.
triljoen is 10 tot de macht 18, is een miljoen tot de 3e macht, dus 1.000.000.000.000.000.000, een 1 met 18 nullen.
Het Europese triljoen is 1.000.000 (1 miljoen) keer een Amerikaans trillion.
In Amerika lijkt dus alles altijd 1 miljoen keer groter, erger, indrukwekkender etc. dan in Europa !
En er gaan natuurlijk ook heel wat meer cubic feet in een kubieke meter. Mail me het goed antwoord.
 |
Mark Mathis van de Clear Energy Alliance, 6-11-2019 Have you heard what U.S. Democratic presidential candidates have been saying about hydraulic fracturing? Most of the front runners are calling for an outright ban. Banning fracturing would have immediate and wide-ranging negative consequences for the U.S. energy industry, the American economy, and the nation’s national security. |
Script van deze video:
What… the… frack! Have you heard what U.S. Democratic presidential candidates have been saying about hydraulic fracturing? Most of the front runners are calling for an outright ban. Inconceivably, they want to stop the practice that has made America the world leader in oil and natural gas production... and has subsequently supercharged our economy, reduced global influence from Russia and the Middle East, reduced CO2 emissions and made our air cleaner. This is a stunning declaration by these candidates. Yes, I understand their need to stoke the passions of their base by showing their great concern about climate change. But proposing that we ban fracturing – something the industry has been doing for 80 years – shows a fundamental ignorance of how we power our lives. They may think they’re being inspirational. But, in truth, they are being radical and irrationally harmful. These people have short memories. It wasn’t that long ago that the U.S. was importing about 65 percent of its oil. And we were building LNG terminals so we could import natural gas from the rest of the world. Energy costs were high and Russia and Middle Eastern nations were getting wealthier and amassing more power. Our economic and national security were entering a danger zone. Then the shale revolution took off, powered by horizontal drilling and, yes, hydraulic fracturing. What happened next was a modern miracle. America’s imports of crude oil and petroleum products plunged. The same with natural gas. Import terminals were turned into export terminals. Instead of sending our dollars to mostly hostile nations, we kept our money and grew our manufacturing base. Anyone who proposes America ban hydraulic fracturing can’t possibly understand what the severe and immediate consequences would be. Since nearly 90% of all new oil and natural gas wells are horizontally fractured, a ban would drive our oil and gas production down severely within several years. A 2016 report by the U.S. Chamber of Commerce estimated that if a ban was adopted, the price of oil and gasoline would skyrocket, quickly doubling in price. Just about everything would get more expensive including food, medicines, cars, paint, clothing, anything made with plastic, and the list goes on and on. Electricity prices would double. The Chamber estimates living expenses would jump by $4,000 per family. Nearly 15 million jobs would be lost, roughly 10 percent of the nation’s workforce, and most of those jobs are high paying. The total impact of a ban would be so wide-ranging and severe it couldn’t last long. Americans wouldn’t stand for it. But we don’t need to guess how banning hydraulic fracturing would destroy America’s new-found energy independence. California has given us a preview. Check out the massive growth of The Golden State’s foreign oil consumption. The state has some of the most restrictive and punitive drilling regulations. At the same time, California has highly aggressive policies to reduce oil demand. But oil is essential to everything we do, so the result has been to make itself dangerously dependent on foreign sources. The state is actually becoming a national security risk. If the global oil market is shaken for any reason, California is in big trouble. Politicians on both sides tend to say dumb and dangerous things when they are trying to rally their base in a quest for power. But it’s time for the Democrat presidential hopefuls to tap the brakes on their rhetoric. Banning fracking is hyperbole that goes too far.
Geopolitieke aspecten van shaliegas
Shaliegas wordt veel gevonden in Westerse landen, zoals bv. de VS, Nederland en Polen. Ook veel in China en waarschijnlijk t.z.t. ook wel in Rusland. Maar shaliegas kan de westerse wereld qua fossiele brandstoffen onafhankelijker maken van minder stabiel ervaren regiems zoals Rusland en landen in het Midden Oosten.
Bronnen:
FD, 4-5-2010; 29-5-2010; 21-6-2010, 23-5-2011; 5-9-2011.
Andere webpagina's van ons over gas:
- Gas: een overzicht
- gasproductie
- gasverbruik
- Russische gasleidingen door de Oekraïne en Wit Rusland:
een bron van conflicten
- schoner gasverbruik
- shalie gas (Eng.: shale gas)
- gasleidingen
- vloeibaar gas: vervoer en distributie
- schoner gasverbruik
- historische aandelen van bedrijven in olie, gas en pijpleidingen (wereldwijd)
- historische aandelen van bedrijven in olie, gas en pijpleidingen (uit de USA)
- historische aandelen van bedrijven in olie, gas en pijpleidingen (uit Nederland)
Deze website is een activiteit van Van der Molen Financial Services, Copyright 2007 e.v.
Mail ons uw commentaar, aanvullingenen en correcties !